Unia Europejska

Unia Europejska +
Flaga Unii Europejskiej
Kategoria	Organizacja międzynarodowa
Stolica	Bruksela
Liczba ludności	882 milionów osób
Język urzędowy	24 języki urzędowe
Prezydencja Rady Unii Europejskiej	Belgia
Przewodniczący Komisji Europejskiej	Ursula von der Leyen
Przewodniczący Rady Europejskiej	Charles Michel
Utworzona	1957
Waluty	Euro

Unia Europejska, UE – gospodarczo-polityczny związek 27 demokratycznych państw europejskich.

Unia Europejska powstała 1 listopada 1993 na mocy podpisanego 7 lutego 1992 traktatu z Maastricht jako efekt wieloletniego procesu integracji politycznej, gospodarczej i społecznej. Unia była utworzona w 1957 r. Państwa te tworzyły wiele form i mechanizmów współpracy, powoływały organizacje, instytucje i organy, których celem było wzmocnienie jedności między nimi. W 1993 r. nadrzędną wobec wszystkich poprzednich organizacji została Unia Europejska, sama otrzymując nieznaną wcześniej hybrydową formułę sui generis.

Unia Europejska jako organizacja międzynarodowa (w międzynarodowoprawnym tego słowa znaczeniu) funkcjonuje od 1 grudnia 2009. Równocześnie zastąpiła ona kilka form współpracy, w tym m.in. Wspólnotę Europejską.

Proces integracji wykracza poza ściśle określone ramy geograficzne Europy. W określeniu europejskości Unii naczelną rolę odgrywają czynniki historyczne i kulturowe oraz wspólna tożsamość i identyfikacja z wartościami demokratycznymi.

Początkiem powojennej integracji europejskiej było powstanie w 1952 roku Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. W 1958 r. została utworzona Europejska Wspólnota Gospodarcza i to jej bezpośrednią następczynią jest Unia Europejska.

Od 1 grudnia 2009, czyli od chwili wprowadzenia w życie traktatu lizbońskiego, podstawę prawną funkcjonowania Unii stanowią Traktat o Unii Europejskiej i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a także Karta praw podstawowych.

Państwa członkowskie[]

Państwa UE — Państwa członkowskie Unii Europejskiej

Do Unii Europejskiej należy obecnie 28 państw (27 europejskich i jedno azjatyckie - Cypr, który jednak jest mocno związany z Europą pod względem politycznym, historycznym i kulturowym).

Państwa kandydujące[]

Oficjalnie status kandydata posiada 8 państw.

Chronologia[]

1957[]

1973[]

1981[]

Grecja

1986[]

1990[]

Niemcy (zjednoczenie z Niemcami Wschodnimi)

1995[]

2004[]

2007[]

2013[]

Chorwacja

2016[]

Wielka Brytania wycofała się z Unii

Państwa kandydujące do Unii Europejskiej[]

Lista oficjalnych kandydatów do Unii Europejskiej (w nawiasie podano rok przyznania oficjalnego statusu kandydata):

Macedonia Północna (2005)
Czarnogóra (2010)
Serbia (2012)
Albania (2014)
Bośnia i Hercegowina (2022)
Mołdawia (2022)
Gruzja (2023)
Ukraina (2024)

Cele[]

Podstawowe cele powołania Unii Europejskiej są określone w 3. artykule Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Są to m. in.:

promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi,
wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej,
dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii,
rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych,
ujednolicenie struktury gospodarczej krajów członkowskich, wyrównanie rozwoju gospodarczego regionów,
polepszenie standardów życia.

Historia[]

Wspólnoty europejskie[]

Podczas II wojny światowej wiele europejskich miast zostało zniszczonych. Wielu ludzi zginęło, a wielu z tych, którzy przetrwali, straciło swoje domy bądź rodziny. Aby zapobiec wybuchowi kolejnego globalnego konfliktu zbrojnego, a w konsekwencji także takiemu stanowi rzeczy, państwa Europy Zachodniej postanowiły się ze sobą jednoczyć. Oficjalny plan zjednoczenia państw Europy i ich współpracy gospodarczej, opracowany przez Jeana Monneta, przedstawił 9 maja 1950 roku francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman. Na cześć jego wystąpienia 9 maja ustanowiono "Dniem Europy". 18 kwietnia 1951 roku podpisano ostatecznie traktat w Paryżu, ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS). Członkami nowej organizacji zostało 6 państw zachodnioeuropejskich: RFN, Holandia, Belgia, Luksemburg, Francja i Włochy. Kraje te rozpoczęły ze sobą współpracę w zakresie wspólnej produkcji węgla i stali, co zapobiec miało wojnie gospodarczej między nimi.

25 marca 1957 roku w Rzymie podpisano dwa kolejne traktaty, ustanawiające Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom). Weszły one w życie 1 stycznia 1958 roku. 1 stycznia 1967 roku wszedł z kolei w życie, tzw. traktat fuzyjny, zawarty 8 kwietnia 1965 roku w Brukseli. Ustanowił on wspólną Komisję Wspólnot Europejskich (jej następczynią jest obecna Komisja Europejska).

1 stycznia 1973 roku do wspólnot europejskich przystąpiły Dania, Wielka Brytania i Irlandia. Norwegia z powodu negatywnego wyniku referendum odmówiła członkostwa. Drugie rozszerzenie WE nastąpiło 1 stycznia 1981 roku, kiedy przystąpiła do nich Grecja, a trzecie 1 stycznia 1986 roku, członkami WE zostały wtedy także Hiszpania i Portugalia.

14 czerwca 1985 roku w Schengen w Luksemburgu zawarto układ znoszący granice wewnętrzne pomiędzy RFN, krajami Beneluksu i Francją oraz utworzenie wspólnej kontroli granic państwowych. Wkrótce później państwa europejskie zaczęły się także coraz bardziej jednoczyć politycznie.

3 października 1990 roku nastąpiło zjednoczenie Niemiec, w wyniku czego obszar byłej Niemieckiej Republiki Demokratycznej wszedł w skład wspólnot europejskich.

Ta strona zawiera treści z Wikipedii będące na licencji Creative Commons.

Zobacz oryginalny artykuł i autorów.