Unia Europejska + | |
---|---|
Flaga Unii Europejskiej | |
Kategoria | Organizacja międzynarodowa |
Stolica | Bruksela |
Liczba ludności | 882 milionów osób |
Język urzędowy | 24 języki urzędowe |
Prezydencja Rady Unii Europejskiej | Belgia |
Przewodniczący Komisji Europejskiej | Ursula von der Leyen |
Przewodniczący Rady Europejskiej | Charles Michel |
Utworzona | 1957 |
Waluty | Euro |
Unia Europejska, UE – gospodarczo-polityczny związek 27 demokratycznych państw europejskich.
Unia Europejska powstała 1 listopada 1993 na mocy podpisanego 7 lutego 1992 traktatu z Maastricht jako efekt wieloletniego procesu integracji politycznej, gospodarczej i społecznej. Unia była utworzona w 1957 r. Państwa te tworzyły wiele form i mechanizmów współpracy, powoływały organizacje, instytucje i organy, których celem było wzmocnienie jedności między nimi. W 1993 r. nadrzędną wobec wszystkich poprzednich organizacji została Unia Europejska, sama otrzymując nieznaną wcześniej hybrydową formułę sui generis.
Unia Europejska jako organizacja międzynarodowa (w międzynarodowoprawnym tego słowa znaczeniu) funkcjonuje od 1 grudnia 2009. Równocześnie zastąpiła ona kilka form współpracy, w tym m.in. Wspólnotę Europejską.
Proces integracji wykracza poza ściśle określone ramy geograficzne Europy. W określeniu europejskości Unii naczelną rolę odgrywają czynniki historyczne i kulturowe oraz wspólna tożsamość i identyfikacja z wartościami demokratycznymi.
Początkiem powojennej integracji europejskiej było powstanie w 1952 roku Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. W 1958 r. została utworzona Europejska Wspólnota Gospodarcza i to jej bezpośrednią następczynią jest Unia Europejska.
Od 1 grudnia 2009, czyli od chwili wprowadzenia w życie traktatu lizbońskiego, podstawę prawną funkcjonowania Unii stanowią Traktat o Unii Europejskiej i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a także Karta praw podstawowych.
Państwa członkowskie[]
Do Unii Europejskiej należy obecnie 28 państw (27 europejskich i jedno azjatyckie - Cypr, który jednak jest mocno związany z Europą pod względem politycznym, historycznym i kulturowym).
- Austria
- Belgia
- Bułgaria
- Chorwacja
- Cypr
- Czechy
- Dania
- Estonia
- Finlandia
- Francja
- Grecja
- Hiszpania
- Holandia
- Irlandia
- Litwa
- Luksemburg
- Łotwa
- Malta
- Niemcy
- Polska
- Portugalia
- Rumunia
- Słowacja
- Słowenia
- Szwecja
- Węgry
- Włochy
Państwa kandydujące[]
Oficjalnie status kandydata posiada 8 państw.
Chronologia[]
1957[]
1973[]
1981[]
1986[]
1990[]
- Niemcy (zjednoczenie z Niemcami Wschodnimi)
1995[]
2004[]
2007[]
2013[]
2016[]
- Wielka Brytania wycofała się z Unii
Państwa kandydujące do Unii Europejskiej[]
Lista oficjalnych kandydatów do Unii Europejskiej (w nawiasie podano rok przyznania oficjalnego statusu kandydata):
- Macedonia Północna (2005)
- Czarnogóra (2010)
- Serbia (2012)
- Albania (2014)
- Bośnia i Hercegowina (2022)
- Mołdawia (2022)
- Gruzja (2023)
- Ukraina (2024)
Cele[]
Podstawowe cele powołania Unii Europejskiej są określone w 3. artykule Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Są to m. in.:
- promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi,
- wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej,
- dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii,
- rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych,
- ujednolicenie struktury gospodarczej krajów członkowskich, wyrównanie rozwoju gospodarczego regionów,
- polepszenie standardów życia.
Historia[]
Wspólnoty europejskie[]
Podczas II wojny światowej wiele europejskich miast zostało zniszczonych. Wielu ludzi zginęło, a wielu z tych, którzy przetrwali, straciło swoje domy bądź rodziny. Aby zapobiec wybuchowi kolejnego globalnego konfliktu zbrojnego, a w konsekwencji także takiemu stanowi rzeczy, państwa Europy Zachodniej postanowiły się ze sobą jednoczyć. Oficjalny plan zjednoczenia państw Europy i ich współpracy gospodarczej, opracowany przez Jeana Monneta, przedstawił 9 maja 1950 roku francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman. Na cześć jego wystąpienia 9 maja ustanowiono "Dniem Europy". 18 kwietnia 1951 roku podpisano ostatecznie traktat w Paryżu, ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS). Członkami nowej organizacji zostało 6 państw zachodnioeuropejskich: RFN, Holandia, Belgia, Luksemburg, Francja i Włochy. Kraje te rozpoczęły ze sobą współpracę w zakresie wspólnej produkcji węgla i stali, co zapobiec miało wojnie gospodarczej między nimi.
25 marca 1957 roku w Rzymie podpisano dwa kolejne traktaty, ustanawiające Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom). Weszły one w życie 1 stycznia 1958 roku. 1 stycznia 1967 roku wszedł z kolei w życie, tzw. traktat fuzyjny, zawarty 8 kwietnia 1965 roku w Brukseli. Ustanowił on wspólną Komisję Wspólnot Europejskich (jej następczynią jest obecna Komisja Europejska).
1 stycznia 1973 roku do wspólnot europejskich przystąpiły Dania, Wielka Brytania i Irlandia. Norwegia z powodu negatywnego wyniku referendum odmówiła członkostwa. Drugie rozszerzenie WE nastąpiło 1 stycznia 1981 roku, kiedy przystąpiła do nich Grecja, a trzecie 1 stycznia 1986 roku, członkami WE zostały wtedy także Hiszpania i Portugalia.
14 czerwca 1985 roku w Schengen w Luksemburgu zawarto układ znoszący granice wewnętrzne pomiędzy RFN, krajami Beneluksu i Francją oraz utworzenie wspólnej kontroli granic państwowych. Wkrótce później państwa europejskie zaczęły się także coraz bardziej jednoczyć politycznie.
3 października 1990 roku nastąpiło zjednoczenie Niemiec, w wyniku czego obszar byłej Niemieckiej Republiki Demokratycznej wszedł w skład wspólnot europejskich.
Ta strona zawiera treści z Wikipedii będące na licencji Creative Commons.
Zobacz oryginalny artykuł i autorów. |